Ryczał ewidencjonowany jest uproszczoną formą opodatkowania dla prowadzących działalność gospodarczą indywidualnie lub w formie spółki: cywilnej osób fizycznych, spółki jawnej osób fizycznych, przedsiębiorstwa w spadku oraz spółki cywilnej osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku.
Stawki podatku, w zależności od prowadzonej działalności gospodarczej wahają się od 2 proc. od 17 proc. A podstawę opodatkowania stanowi osiągnięty przychód, który nie można pomniejszyć o koszty ponoszone w ramach prowadzonej działalności.
Z ryczałtu ewidencjonowanego można korzystać, jeśli przychody w poprzednim roku nie przekroczyły 2 mln euro zarówno z samodzielnej działalności, jak i uzyskane przez wspólników w spółce. Jeżeli działalność gospodarcza jest prowadzona samodzielnie i w formie spółki, to limit przychodów za poprzedni rok dotyczy każdej z tych działalności z osobna. Poczynając od 2023 r. ryczałtem ewidencjonowanym są opodatkowane również przychody z tytułu najmu prywatnego.
W momencie tworzenia firmy wybór takiej formy opodatkowania można zgłosić we wniosku rejestracyjnym CEIDG-1. Można też złożyć pisemne oświadczenie do naczelnika urzędu skarbowego, nie później jednak niż do dnia uzyskania pierwszego przychodu.
Jeśli przedsiębiorca decyduje się przejść na ryczał ewidencjonowany w trakcie prowadzonej działalności gospodarczej, powinien to zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego do 20. dnia miesiąca po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy przychód. Można to również zrobić do końca roku podatkowego, jeśli pierwszy przychód powstał w grudniu. W przypadku spółki takie oświadczenie powinni złożyć wszyscy wspólnicy.
Nie może zrobić tego przedsiębiorca, który:
• opłaca w tym samym roku podatek w formie karty podatkowej;
• korzysta z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego;
• prowadzi aptekę;
• kupuje lub sprzedaje wartości dewizowe;
• handluje częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych;
• wytwarza wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym z wyjątkiem energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych.
Ryczałtowcem nie można też zostać, jeśli w firmie zostały wprowadzone zmiany:
• z działalności wykonywanej samodzielnie na działalność wykonywaną w formie spółki z małżonkiem;
• z działalności wykonywanej w formie spółki małżonków na działalność wykonywaną przez jednego lub każdego z małżonków;
• z działalności prowadzonej samodzielnie przez jednego małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka, a także
• jeżeli przed zmianą któryś z małżonków opłacał z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na zasadach ogólnych.
W takiej sytuacji przejście na ryczał od przychodów ewidencjonowanych może nastąpić dopiero w następnym roku podatkowym.
Z prawa do ryczałtu nie może też skorzystać osoba zatrudniona na umowę o pracę, która zamierza prowadzić własną działalność gospodarczą samodzielnie lub w formie spółki, ale na rzecz swojego byłego lub obecnego pracodawcy.
Do rozliczanie dochodów na zasadzie ryczałtu ewidencjonowanego wystarczy uproszczona księgowość w postaci ewidencji przychodów. Prowadzi się ją odrębnie na każdy rok podatkowy. W ewidencji przychodów ujmuje się wyłącznie przychody z prowadzonej działalności gospodarczej.
Przedsiębiorca, który chce zrezygnować z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych powinien złożyć pisemne oświadczenie do naczelnika urzędu skarbowego.